Projekt ustawy o otwartych danych i ponownym wykorzystywaniu informacji sektora publicznego

Kliknij, aby powiększyć

Ustawa określać ma zasady otwartości danych oraz zasady i tryb udostępniania i przekazywania informacji sektora publicznego w celu ponownego wykorzystywania, podmioty, które udostępniają lub przekazują te informacje, warunki ponownego wykorzystywania tych informacji oraz zasady ustalania opłat za ich ponowne wykorzystywanie.

Ustawa wdrażać ma do polskiego porządku prawnego dyrektywę Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2019/1024 z dnia 20 czerwca 2019 r. w sprawie otwartych danych i ponownego wykorzystywania informacji sektora publicznego (Dz. U. L 172/56 z 26.6.2019) oraz uchyli dotychczas obowiązującą ustawę z dnia 25 lutego 2016 r. o ponownym wykorzystywaniu informacji sektora publicznego (Dz. U. z 2019 poz. 1446).

Projekt ustawy zakłada również wprowadzenie nowych rozwiązań wykraczających poza minimum wyznaczone dyrektywą, które usprawnią ponowne wykorzystywanie danych. Celem zasadniczym projektowanych regulacji jest zwiększenie podaży otwartych danych, w tym zasobów informacji o istotnej wartości i potencjale do tworzenia nowych usług i produktów, a także stworzenie optymalnego otoczenia regulacyjnego dla efektywnego wykorzystywania informacji sektora publicznego w Polsce.

W projekcie ustawy zaproponowano nowe rozwiązania obejmujące następujące obszary:

1. Dane o wysokiej wartości/API: wprowadzenie kategorii danych o wysokiej wartości i zobligowanie podmiotów zobowiązanych do ich udostępniania do ponownego wykorzystywania co do zasady bezpłatnie, w formacie nadającym się do odczytu maszynowego, za pośrednictwem interfejsu programistycznego aplikacji (API), oraz, w odpowiednich przypadkach, do zbiorczego pobrania.
2. Dane dynamiczne/API: wprowadzenie kategorii danych dynamicznych i zobligowanie podmiotów zobowiązanych do ich udostępniania do ponownego wykorzystywania natychmiast po ich zgromadzeniu, za pośrednictwem interfejsu programistycznego aplikacji (API), oraz, w odpowiednich przypadkach, do zbiorczego pobrania.
3. Dane badawcze: objęcie zakresem ponownego wykorzystywania danych badawczych w zakresie, w jakim dane te są finansowane ze środków publicznych i zostały już udostępnione w publicznie dostępnym systemie teleinformatycznym podmiotu zobowiązanego, w szczególności w repozytorium instytucjonalnym lub tematycznym.
4. Dane przedsiębiorstw publicznych: objęcie zakresem ustawy danych będących w posiadaniu przedsiębiorstw publicznych w rozumieniu art. 2 pkt 3 dyrektywy 2019/1024/UE, prowadzących działalność w wybranych sektorach gospodarki, przy jednoczesnym niewprowadzaniu ogólnego obowiązku udostępniania lub przekazywania przez takie podmioty informacji sektora publicznego do ponownego wykorzystywania.

W projekcie ustawy przewidziano również wprowadzenie nowych rozwiązań wykraczających poza minimum wyznaczone dyrektywą, które usprawnią ponowne wykorzystywanie danych. W tym zakresie najważniejsze zmiany obejmą następujące obszary:

1. Portal otwartych danych: zaktualizowanie i przeniesienie do projektowanej ustawy regulacji dotyczącej centralnego repozytorium informacji publicznej (portalu dane.gov.pl) znajdującej się obecnie w ustawie o dostępie do informacji publicznej; zapewnienie możliwości podmiotom sektora prywatnego (np. przedsiębiorcom, organizacjom pozarządowym) dobrowolnego udostępniania na portalu dane.gov.pl zasobów informacji będących w ich posiadaniu. 
2. Program Otwierania Danych: wprowadzenie upoważnienia ustawowego dla ministra właściwego ds. informatyzacji do opracowania Programu Otwierania Danych.
3. Pełnomocnicy do spraw otwartości danych: uregulowanie w ustawie statusu i zadań pełnomocników do spraw otwartości danych działających obecnie w wybranych instytucjach administracji rządowej (ministerstwa, KPRM, GUS); poszerzenie sieci pełnomocników do spraw otwartości danych poprzez umożliwienie ich powoływania w innych instytucjach, nie tylko rządowych (np. Kancelaria Sejmu, Kancelaria Senatu, Kancelaria Prezydenta RP, NBP, NIK, KRRiT).
4. Standardy otwartości danych: wprowadzenie do ustawy „filarów otwartości” zdefiniowanych w Standardzie prawnym oraz Programie Otwierania Danych Publicznych z 2016 r.
5. Kompleksowa struktura pojęciowa (słowniczek ustawowy): opracowanie i wprowadzenie słowniczka ustawowego, m.in.: otwarte dane, informacje sektora publicznego, podmiot zobowiązany, ponowne wykorzystywanie, dane prywatne, portal otwartych danych, format otwarty, format przeznaczony do odczytu maszynowego, metadane, anonimizacja, interfejs programistycznych aplikacji (API).
6. Katalog zasad udostępniania i przekazywania informacji sektora publicznego (zasady otwartości danych): poszerzenie katalogu zasad udostępniania i przekazywania informacji sektora publicznego, który obejmować będzie już zdefiniowane oraz nowo sformułowane zasady, takie jak np.: zasada odpowiedzialności podmiotu zobowiązanego za dane (w zakresie zgodności z obowiązującymi przepisami, dostępności, poprawności, kompletność, aktualność i jakość danych), zasada udostępniania (o ile jest to możliwe) informacji sektora publicznego do ponownego wykorzystywania jako otwarte dane.
7. Warunki ponownego wykorzystywania: umożliwienie stosowania otwartych licencji standardowych zamiast warunków ponownego wykorzystywania informacji.
8. Informacje sektora publicznego będące w posiadaniu bibliotek, archiwów i muzeów (BAM): uproszczenie zasad ponownego wykorzystywania informacji sektora publicznego będących w posiadaniu BAM.
9. Dane osobowe a informacje sektora publicznego: poszerzenie katalogu rodzajów danych osobowych stanowiących informacje sektora publicznego lub zawartych w takich zasobach, w odniesieniu do których zmodyfikowano realizację obowiązku informacyjnego wynikającego z RODO oraz wprowadzenie wyjątku od ograniczenia prawa do ponownego wykorzystywania ze względu na prywatność osoby fizycznej, w tym ochronę danych osobowych (osoby wykonujące zawody lub działalność regulowaną).
10. Kod źródłowy: wprowadzenie możliwości fakultatywnego udostępniania do ponownego wykorzystywania kodu źródłowego programu komputerowego.