Europejskie banki spółdzielcze wobec Covid19 – postulaty skierowane do Europejskiego Urzędu Nadzoru Bankowego

EACB opublikowało skierowany do EUNB list, w którym wzywa organy regulacyjne i nadzorcze do podjęcia dalszych środków, aby sektor bankowy w sytuacji nadzwyczajnej, jaką wywołał wirus Covid19, był w stanie utrzymać europejską gospodarkę. Prezentujemy polski przekład tego listu.

Wybuch pandemii Covid19 prawdopodobnie spowoduje w światowej gospodarce ostrą recesję. Europa, będąca obecnie w centrum pandemii, zostanie nią poważnie dotknięta.

Dramatyczne pogarszanie się stanu gospodarki europejskiej jest więc bardziej niż prawdopodobne, zwłaszcza biorąc pod uwagę aktualnie zastosowane środki, takie jak ograniczenia nałożone na podróże transgraniczne oraz handel detaliczny, usługi i działalność produkcyjną, które zostały ograniczone przez izolację, a także środki mające na celu wsparcie społeczne. Może to doprowadzić do niebezpiecznego wstrząsu w zakresie popytu i podaży.

Jednocześnie członkowie i klienci banków spółdzielczych stoją w obliczu ciągłych zobowiązań płatniczych wobec dostawców, pracowników, organów podatkowych i banków. Wiele przedsiębiorstw, zwłaszcza MŚP, już teraz ulega poważnej presji finansowej, która prawdopodobnie tylko się zwiększy.

Banki spółdzielcze są z natury rzeczy zobowiązane do wspierania lokalnej gospodarki i mogą w takich okolicznościach działać jako stabilizator. Dlatego władze publiczne zwracają się do nich z prośbą o zdecydowane wsparcie gospodarki i kontynuację ich finansowania.

Doceniamy i popieramy decyzje podjęte przez Europejski Urząd Nadzoru Bankowego[1] (European Banking Authority, EBA) i Jednolity System Nadzorczy[2] (Single Supervisory Mechanism, SSM) w dniu 12 marca br. o wprowadzeniu elastyczności tych ram, w szczególności odroczenie testu warunków skrajnych na 2020 r. i wyraźne umożliwienie korzystania z pewnych buforów kapitałowych i płynnościowych oraz zmianę organizacji działań nadzorczych, w tym kontroli na miejscu, harmonogramu działań naprawczych, terminów składania wniosków. W szczególności kluczowe znaczenie ma zagwarantowanie płynności banków w celu wspierania przedsiębiorstw, zwłaszcza MŚP, a stosowanie bufora LCR (wskaźnik pokrycia wypływów netto) nie powinno prowadzić do postrzegania tych instytucji jako mniej solidnych (np. do celów SREP).

Dlatego też uważamy, że w celu zachowania zaufania i zapewnienia bankom możliwości wspierania ekosystemu biznesu, konieczne są dalsze działania i uszczegółowienia. Niezbędna jest koordynacja działań między organami publicznymi oraz między tymi organami a sektorem bankowym. Wspólnie stoimy w obliczu nadzwyczajnej sytuacji, która wymaga elastyczności, szybkiej i śmiałej reakcji: kiedy dom płonie, nie należy liczyć litrów wody, aby ugasić ogień…

Wśród członków EACB aktualnie omawiane są następujące kwestie:

Po pierwsze, uważamy, że konieczne jest podjęcie działań w zakresie definicji niewypłacalności i konsekwencji dla zastosowanych środków wyrozumiałości i restrukturyzacji, a ostatecznie – w zakresie powstawania NPL (non-performing loan).

  • Uważamy, że jest potrzebne narzędzie moratorium (tymczasowe wstrzymanie) dla dotychczas solidnych kredytobiorców stojących w obliczu wyzwań związanych z płynnością finansową zaburzoną przez Covid19. Nasi członkowie, europejskie banki spółdzielcze, informują, że coraz większa liczba klientów wymaga zdecydowanie większej wyrozumiałości. Paragraf 18 Wytycznych EUNB (Europejskiego Urzędu Nadzoru Bankowego) w sprawie definicji niewykonania zobowiązania (DoD) stanowi, że „w przypadku gdy spłata zobowiązania jest zawieszona z powodu przepisów dopuszczających taką możliwość lub innych ograniczeń prawnych, liczenie dni przeterminowanych również powinno być zawieszone w tym okresie”. Powinno to być wyraźnie odzwierciedlone w działaniach nadzorczych/regulacyjnych. Proponujemy, aby takie traktowanie ekspozycji dotkniętych skutkami działania Covid19 było stosowane w UE w sposób spójny i całościowy. Powinno to mieć miejsce zarówno w przypadku, gdy takie środki zostały ustalone na szczeblu krajowym w drodze decyzji/przepisów władz publicznych, jak i w przypadku, gdy są to środki podejmowane przez poszczególne banki. Pozwoliłoby to uniknąć rozprzestrzeniania się efektu domina w różnych regionach.
  • Wymagają dopracowania ramy definicji niedotrzymania warunków umowy, w szczególności w odniesieniu do czynników wywołujących niedotrzymanie warunków umowy, okresów naprawczych i zasad dotyczących niedotrzymania warunków umowy oraz „środków tolerancji” dla klientów banków, którzy korzystali z usług finansowych przed kryzysem wywołanym COVID-19.
  • Należy opracować wyczerpujący wykaz środków, aby umożliwić bankom renegocjowanie kredytów bez niepewności co do środków dotyczących niewypłacalności i prolongat. Wykaz taki zapewniłby jednakowe warunki konkurencji i potwierdziłby, że takie środki nie zostaną później uznane przez organy nadzoru za przypadki nadmiernej tolerancji lub zaniedbania, co prowadziłoby do korekt i poważnych konsekwencji po stronie banków. Po raz kolejny należy podkreślić, że całościowe europejskie podejście jest w tym zakresie bardzo potrzebne.
  • Wydaje się słuszną decyzją, że możemy zapewnić restrukturyzację naszym klientom, którzy nie spełniają kryteriów 1% obniżki wartości bieżącej netto (NPV, net present value) (pkt 51 Wytycznych EBA ws. niewykonania zobowiązania – EBA Guidelines on the application of the definition of default), klientom osiągającym dobre wyniki, którzy wypełniali swoje zobowiązania finansowe przed kryzysem COVID-19, a nowe warunki odzwierciedlające przejściowe trudności klientów nie spełniają innych wskaźników wymienionych w pkt 53 Wytycznych EUNB ws. niewykonania zobowiązania. Bank może stosować takie środki restrukturyzacyjne wobec nieograniczonej liczby klientów, pod warunkiem, że są one oferowane klientom prowadzącym działalność przed kryzysami COVID-19. Uważamy, że EUNB/SSM powinien to wyraźnie podkreślić, w przeciwnym razie nie byłoby jasne, w jaki sposób można wykorzystać restrukturyzację w stosunku do dużej liczby klientów bez uznania ich za niewywiązujących się z zobowiązań.
  • Jest zrozumiałe, że definicja „trudności finansowych” w określonych elementach regulacyjnych nie ma zastosowania do klientów, którzy wykonywali i realizowali swoje zobowiązania finansowe przed kryzysem COVID-19. Klienci ci znajdują się w przejściowych trudnościach zachowania płynności i jeśli bankowi uda się uzgodnić nowe warunki umów odzwierciedlające przejściowe trudności z płynnością, jednocześnie bez utraty ich wartości wobec banku, wówczas umowy te liczą się jako „renegocjacje” i „przewrócenia” w rozumieniu powyższych przepisów. Uważamy, że organy nadzoru powinny to wyraźnie określić, aby umożliwić bankom wspieranie klientów w pokonywaniu przejściowych trudności z płynnością.
  • Konieczne mogą być wytyczne dotyczące sposobu oceny przesunięcia ekspozycji do etapu 2 lub 3 Międzynarodowych Standardów Sprawozdawczości Finansowej 9 w celu dostosowania niezbędnych zasad tworzenia rezerw księgowych do zasad ostrożnościowych. W tym kontekście zbyt sztywne stosowanie Międzynarodowych Standardów Sprawozdawczości Finansowej 9 może okazać się zbyt procykliczne.
  • Jeśli chodzi o metodologię testów warunków skrajnych, w 2021 r. można spodziewać się pewnego rozluźnienia kryteriów, biorąc pod uwagę fakt, że negatywny wpływ Covid19 na gospodarkę i sektor bankowy UE może być odczuwalny w perspektywie długoterminowej.
  • Wreszcie, na tym etapie konieczne jest zneutralizowanie nieuniknionych podwyższeń kapitału związanych ze zmianami w kryteriach technicznych definicji niewykonania zobowiązania i ukierunkowanego przeglądu modeli wewnętrznych.

Po drugie, widzimy potrzebę bardziej szczegółowych wyjaśnień w zakresie użyteczności buforów kapitałowych:

  • Uważamy, że uwolnienie zasobów kapitałowych w celu utrzymania zdolności udzielania pożyczek poprzez złagodzenie łącznego wymogu w zakresie buforów jest konieczne i powinno stanowić skoordynowany wysiłek, ponieważ niektóre bufory są ustalane na poziomie krajowym (np. bufor antycykliczny lub inne bufory krajowe).
  • Uwolnienie buforów byłoby lepszym rozwiązaniem niż tymczasowe zezwolenie bankom na ich wgryzienie się w nie, jednak z oświadczenia SSM nie wynika jasno, czy dotknięcie wymogów dotyczących buforów spowodowałoby ograniczenie dystrybucji dywidend (uruchomienie MDA – Maximum Distributable Amount). Ograniczenie wypłat w tym momencie grozi jeszcze większymi konsekwencjami dla zaufania wobec wypłacalności banków, pomimo ich dobrej sytuacji kapitałowej.
  • W celu zapewnienia równych szans w UE, proponujemy EUNB wydanie wytycznych dotyczących sposobu dostosowania SREP, zwłaszcza w odniesieniu do dwóch aspektów: (i) oczekiwań organów nadzoru w odniesieniu do portfela krajowych przedsiębiorstw kredytowych, (ii) traktowania ekspozycji państw i koncentracji na tej klasie aktywów. Nie oczekujemy żadnych zmian w odniesieniu do obecnych zasad.

Mamy nadzieję, że nasze sugestie zostaną uwzględnione. Pozostajemy gotowi do wymiany poglądów w celu dopracowania skoordynowanego działania, które może zapewnić przepływ kredytów i uniknąć długotrwałych szkodliwych skutków dla gospodarki, a ostatecznie także dla stabilności finansowej.

 


 
[1] https://eba.europa.eu/eba-statement-actions-mitigate-impact-covid-19-eu-banking-sector   
[2] https://www.bankingsupervision.europa.eu/press/pr/date/2020/html/ssm.pr200312~43351ac3ac.en.html   

 

Treść listu w języku angielskim jest dostępna na stronie internetowej EACB.

Tłumaczenie: KZBS

 

Udostępnij artykuł:
« powrót